سومین نشست تخصصی انجمن کتابداری شاخه فارس

ارتباط علمی: دسترسی آزاد و نشر

سومین نشست تخصصی انجمن کتابداری شاخه فارس با عنوان ارتباط علمی: دسترسی آزاد و نشر روز پنجشنبه 20 دی ماه در مرکز اسناد و کتابخانه ملی فارس از ساعت 9 لغایت 11 برگزار گردید. در این نشست پگاه تاجر غضو هیأت علمی دانشگاه آزاد واحد مرودشت، مجید نبوی عضو هیأت علمی دانشگاه شیراز، حسن مقدس زاده دبیر انجمن و محمدرضاقانع رئیس انجمن در رابطه با ارتباط علمی، دسترسی آزاد، موضوع نشر، شبکه های اجتماعی و اخلاق علمی مطالب خود را با شرکت کنندگان به اشتراک گذاشتند. در آغاز قانع به عناصر موجود در بوم شناختی ارتباط علمی اشاره کرد و در بین این عناصر به موضوع نشر و حق دسترسی به یافته ها را که از اهمیت برخوردار می باشد و هدف یک پژوهشگر از انتشار یافته ها آگاهی همگان از نتایج است را توضیح و به بحث گذاشت. وی بیان کرد که ارتباط علمی از گذشته های دور با این هدف انجام می گرفته است ولی چنانچه در دهه های اخیر حرکت های سریع و تأثیرگذار انجام شده است و به ویژه مورد اخیر مانند برنامه چشم انداز 2020 کمیسیون اروپا برای دسترسی همگان به تحقیقاتی که با پشتوانه بودجه پژوهشی دولتی انجام گرفته اند، همگی به خاطر مهیا شدن بستر لازم توسط فناورهای جدید ارتباطی می باشد.

در ادامه تاجر این موضوع را مطرح نمود که در فضای ارتباط علمی به نظر می رسد شبکه نشر باید به اخلاق حرفه ای پایبند باشد و شرکت کنندگان را با این سوال روبرو نمود که آیا در پذیرش مقالات توسط نشریات چه در سطح ملی و چه بین المللی آیا بی طرفی به معنی واقعی توسط نشریه رعایت می شود که شرکت کنندگان نظرات خود را له و علیه این موضوع ابراز داشتند.

مقدس زاده در ادامه بحث در بوم شناختی ارتباط علمی به شبکه های اجتماعی پرداخت و به تأثیرات آن در موقعیت کنونی و آینده ارتباط علمی اشاره کرد. به نظر وی شرایط فراهم شده کنونی موقعیت مناسبی را فراهم آورده است و پژوهشگران برای استفاده بهینه از آن باید سواد کافی را کسب نمایند.

در ادامه مباحث، نبوی به موضوع مهم نویسندگی و سهم نویسندگان همکار در اکوسیستم ارتباط علمی اشاره کرد و بیان کرد در نشریه نیچر پیشنهاد شده است در انتهای مقاله دقیقا فعالیت هایی را که نویسندگان همکار در نگارش اثر داشته اند ذکر گردد. وی این موضوع را با اهمیت دانست و با بحث در این خصوص، شرکت کنندگان بر این موضوع تأکید داشتند که رعایت این امر از مصادیق پایبندی به اخلاق علمی است. نبوی به موضوع خالق اثر که خود در عین حال که تولید کننده می باشد در مقابل نیز مصرف کننده تولیدات علمی است و در فضای ارتباط علمی دو نقش را برعهده دارد، اشاره داشت و بیان کرد از دو منظر باید به این مسئله توجه شود. در ادامه موضوع شبکه های اجتماعی و ارتباط علمی رسمی و غیر رسمی مورد بحث قرار گرفت. با توجه به رسانه های اجتماعی مطرح گردید آیا برای ارتباط رسمی و غیر رسمی نیاز به باز تعریف داریم یا خیر. طرح این موضوع از این منظر صورت گرفت که در گذشته شرکت در همایش ها و ار تباطات شخصی مصادیق ارتباط علمی غیر رسمی بودند اما در شرایط فعلی با امکانات فراهم آمده توسط فناوری های نوین اطلاعاتی و ارتباطی آیا نیاز به بازنگری در این تعریف وجود دارد؟

ادامه بحث بیشتر در این خصوص به کارگاه تخصصی شبکه های اجتماعی که در بهمن ماه در دانشگاه علوم پزشکی شیراز برگزار می شود محول گردید.  در این جلسه حاضران ضمن شرکت در موضوعات مورد علاقه نقطه نظرات خود را با دیگران در میان گذاشتند.