در گرامیداشت هفته کتاب، کتابخانه و کتابداری

سیزدهمین نشست تخصصی انجمن کتابداری و اطلاع رسانی ایران- شاخه منطقه جنوب کشور

"کتابداران و فرصت ها"

25 آبان ماه 1399

شیوا رضایی، دبیر انجمن کتابداری و اطلاع رسانی ایران- شاخه منطقه جنوب کشور از برگزاری نشست تخصصی مجازی به مناسبت گرامیداشت هفته کتاب، با عنوان "کتابداران و فرصت ها" در تاریخ 25 آبان ماه 1399 خبرداد.

شیوا رضایی گفت: یکی از نکات مهم درعملکرد سازمان ها، میزان توفیق آنها در غلبه بر نقاط ضعف و تهدیدها از طریق بهره گیری از نقاط قوت و فرصت هاست. شناخت فرصت ها در ابعاد گوناگونی چون نیروی انسانی، ، فناوریهای اطلاعاتی و ارتباطی و غیره در گام نخست وتلاش در راستای به فعلیت رساندن فرصت های بالقوه در گام های بعدی، امری ضروریست؛ این مهم با برنامه ریزی شایسته و نیز فرصت دهی و فرصت سازی بهینه، بستر مناسب تحقق خواهد یافت.

کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی نیز به عنوان یکی از سازمان های مهم و پایگاه های اجتماعی، علمی و فرهنگی، از این قاعده مستثنی نیستند. این نهادها نقشی موثر و بی بدیل در رشد جامعه در ابعاد مختلف ایفا میکنند که همواره با عوامل تاثیرگذار داخلی و خارجی گوناگونی مواجه هستند. چنانچه این عوامل از جنبه های مختلف، به درستی و شایستگی شناسایی شوند می توانند به گونه ای مثبت و ثمربخش، به فرصت های عالی بدل گشته و عملکرد کیفی و کمی سازمانی را بهبود و تقویت بخشند.

وی افزود، شناسایی توانمندی ها و قابلیت های کتابداران و نیز فرصت دهی برای ظهور و بروز خلاقیت های آنها مساله ای مهم و ضروریست. همچنین در بسیاری موارد، این کتابداران هستند که به طور خودجوش، با شناخت دقیق نسبت به شرایط سازمان وابسته و در جهت انجام رسالت حرفه ای خود،زمینه ایجاد و استفاده از فرصت ها را فراهم می آورند.

یکی از بهترین راه ها جهت شناخت افراد صاحب فکر و اندیشمند، و هم اندیشی در این زمینه، استفاده از قابلیت ها و پتانسیل های تشکل ها و انجمن های علمی و حرفه ای است. در واقع انجمن ها می توانند با برگزاری نشست ها و همایش ها و ایجاد فضای تعاملی، بستر مناسب برای به اشتراک گذاری تجربیات ناب افراد را فراهم آورند. این برنامه ها علاوه بر نقش آموزشی، میتواند منجر به ارتقا انگیزش در فرد و سایرین نیزگردد.

ضرورت پرداختن به این مهم، انجمن کتابداری و اطلاع رسانی شاخه منطقه جنوب کشور را بر آن داشت تا به بهانه هفته کتاب، سیزدهمین نشست تخصصی خود را با عنوان " کتابداران و فرصت ها" با همکاری سازمان ها و نهادهای مرتبط در منطقه جنوب کشور برگزار نماید. این نشست، با هدف تحقق رسالت اجتماعی انجمن منطقه جنوب و ایجاد فضای تعاملی در زمینه چگونگی فرصت سازی و نیز شیوه بهره گیری از فرصت ها برای کتابدارانی که پیشرفت کتاب و کتابداری همواره دغدغه آنها بوده و هست، شکل گرفته است.

شیوا رضایی گفت در این نشست که در تاریخ 25 آبان ماه 1399 به صورت مجازی و با حضور جمعی از کتابداران، استادان، مدیران، حرفه مندان و پیشکسوتان استان های فارس، بوشهر، کهگیلویه و بویراحمد و هرمزگان برگزار گردید، مباحثی مانند مشخصه های حرفه ای بودن: اعتماد جامعه به کتابخانه، پاندمی کرونا: جهش یا افول کتابخانه ها، کتابداران و فرصت ها در زمان تحصیل و در محل خدمت، ضرورت بازنگری در سرفصل دروس و فرصتی برای آن چه می خوانیم، مورد بحث و بررسی قرار گرفت.

در نشست نخست دکتر روح الله منوچهری مدیرکل اداره کل کتابخانه های عمومی فارس به فعالیت های این اداره در طول سال های گذشته و اهمیت کتابخانه های عمومی در توسعه فرهنگی مطالبی ارائه نمود. سپس دکتر محمد رضا قانع رئیس هیت مدیره انجمن منطقه جنوب کشور با موضوع "مشخصه های حرفه ای بودن و اعتماد جامعه به کتابخانه" بیان داشت که درک یک حرفه به خدمات آن مربوط است و خدمات مشخصه ای از حرفه ای بودن است که این درک تابع تغییرات اجتماعی، سازمانی، اقتصادی و سیاسی است. وی در ادامه اشاره کرد برچسب "حرفه ای" یعنی کسی که قابل اعتماد و مورد احترام است و در جهت اعتلای اجتماعی کوشا می باشد. برای کتابداران، خدمات به معنای کمک به مردم در یافتن منابع اطلاعاتی برای تأمین نیازهای آموزشی، پژوهشی، تفریحی و کاری آنها است. این خدمات یک ارزش و توانمدی اصلی برای کتابداران است. بنابراین تلاش ها در جهت ارائه بالاترین سطح خدمات به همه کاربران کتابخانه، حفظ و ارتقاء دانش و مهارت های خود، تقویت مهارت های حرفه ای همکاران و محقق شدن ایده ها، خلاقیت و نوآوری ها برای تعالی اعضای بالقوه حرفه از ویژگی های حرفه مند بودن یک کتابدار است. وی در ادامه اشاره کرد کتابخانه ها و کتابداران هنوز هم به عنوان یک نهاد عمومی با ارزش و یک حرفه قابل اعتماد توسط عموم مردم در نظر گرفته می شوند. اما ما کتابداران آگاه هستیم که ایجاد اطمینان و اعتماد به مشتریان برای تضمین سطح بالای خدمات ضروری است. در این راستا راهبردهای حمایتی حرفه مندان از نظر قانع حائز اهمیت است و بیان داشت این راهبردها اعتماد عمومی را به حرفه حفظ می كند، ارزش های حرفه كتابداری را برای جامعه نیز بیان می کند و وظیفه حرفه مندان ارتباط بین ارزش های اساسی حرفه و مسائل کتابخانه ها است. حمایت کتابداران از خدمات خود، در واقع حمایت از حرفه است. برای این منظور کتابداران باید درک عمیق از نقش خود داشته باشند. در پایان وی نتیجه گیری کرد که شناخت راهبردهای حمایتی، شناخت خدمات و برنامه های بازاریابی، بخشی از هویت حرفه ای کتابداران در خصوص راهبرد حمایتی است. ما با دو موضوع برداشت از حرفه و هویت حرفه روبرو هستیم. برداشت به این معنا که چگونه دیگران حرفه را درک می کنند و هویت توصیف یا بازنمایی خود در قالب اقدامات خاص اجتماعی است. هویت این سوالات را پاسخ می دهد: من کیستم؟ و چگونه باید رفتار کنم؟

در نشست دوم دکتر سهیلا علوی عضو هیأت علمی گروه آموزشی علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه خلیج فارس به فرصت های پیش روی کتابداران و حرفه مندان رشته اشاره کرد و بیان داشت که نگاه به آینده و بویژه سرفصل دروس با نگاه تغییرات جهانی حائز اهمیت است. سپس دکتر عبدالرسول خسروی عضو هیأت علمی گروه آموزشی کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی بوشهر موضوع "پاندمی کرونا: جهش یا افول کتابخانه ها" وضعیت کتابخانه ها و کتابداران را در این شرایط مورد بررسی قرار دارد و چنین شرایطی را برای کتابداران و کتابخانه ها یک فرصت برای ارائه خدمات بهتر با استفاده از فناوری های جدید اطلاعاتی و ارتباطی دانست. در ادامه خانم پروین پشت کوهی مدیرکل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان هرمزگان بحث خود را در خصوص "فرصتی برای آنچه می خوانیم" آغاز کرد و ضمن تأکید بر مطالعه صحیح و نقش ادبیات در پرورش فکری و شخصیتی کودک و نوجوان به معرفی کتاب "نحوه کارکرد ادبیات کودکان و نوجوانان" پرداخت.

در پایان 6 نفر از کتابداران شاغل در استان های منطقه جنوب، در قالب گفتگوی آزاد، فرصت ها و تجربیات ارزنده ای که تحول ساز و منشا اثرات مثبت در محل خدمت خود بوده را به اشتراک گذاشتند. علاوه بر این، از 34 نفر از کتابداران برگزیده کتابخانه های دانشگاهی، تحصصی، کودکان، ملی، فرهنگسراها و سایر دستگاه ها در سطح 4 منطقه تقدیر به عمل آمد.