استراتژی دیجیتال در کتابخانه کنگره

شیوا رضایی

دانشجوی دکتری علم اطلاعات و دانش شناسی - گرایش مدیریت اطلاعت و دانش، دانشگاه شیراز

مأموریت کتابخانه کنگره ایجاد تعامل، الهام بخشی و اطلاع رسانی به کنگره و مردم با منبعی جهانی و پایدار از دانش و خلاقیت است. برای انجام این ماموریت، کتابخانه یک استراتژی دیجیتالی رو به جلو را اتخاذ کرده که از فناوری، برای پر کردن شکاف های جغرافیایی، گسترش دامنه دسترسی و ارتقای خدمات استفاده می نماید. این سند توضیح می ‌دهد که چگونه می توان موقعیت کتابخانه را در دنیای رو به افزایش دیجیتالی ایمن ساخت.

استراتژی دیجیتال مکمل برنامه استراتژیک 2019-2023 است که چشم انداز، ماموریت و اهداف کوتاه مدت کتابخانه را مشخص می کند. این استراتژی موجب غنی ‌سازی تجربه کاربران و افزایش دسترسی، ارتقاء خدمات، بهینه‌ سازی منابع می شود. استراتژی دیجیتالی همچنین آنچه را که کتابخانه از نظر تحول دیجیتالی قصد دارد طی این پنج سال به آن دست یابد شرح می دهد.

فناوری دیجیتال کتابخانه را قادر می سازد تا خدمات را برای همه کاربران حفظ و گسترش داده، شکاف ها را پر کرده و ارتباطات را تقویت نماید. استراتژی دیجیتال روشن می سازد که چگونه از هر تعاملی به عنوان فرصتی برای حرکت کاربران در مسیری از آگاهی، کشف، استفاده و در نهایت ارتباط با کتابخانه استفاده می شود.

سه هدف اصلی این استراتژی شامل گشودن گنجینه محتوا[1]، ارتباط[2] و سرمایه گذاری برای آینده[3] است.

1-   گشودن گنجینه محتوا

محتوا، برنامه‌ها و تخصص کتابخانه، گنجینه‌ های ملی هستند. رشد محتوای دیجیتال کتابخانه، سالانه به طور تصاعدی افزایش می یابد. پروژه دیجیتال سازی قصد دارد محتوا را برای افراد بیشتری جهت تحقیقات، هنر، کاوش و یادگیری در دسترس قرار دهد.

-        رشد تصاعدی مجموعه

بر اساس استراتژی دیجیتال‌ سازی، کتابخانه به ساختن منبعی جهانی و بادوام از دانش و خلاقیت اقدام می‌کند. در این راستا، برنامه دیجیتال‌ سازی با رشد چشمگیری پیش رفته، گنجینه‌ های منحصر به فردی را رقم زده و خدمات جستجو و دسترسی را بهبود می ‌بخشد. این موضوع هچنین دسترسی به منابع در هر دو فرمت فیزیکی و دیجیتال را تسهیل می‌کند. این استراتژی همچنین موجبات تسریع در دسترس پذیر نمودن محتوای روزآمد در وب سایت و سایر سیستم ‌های دسترسی را فراهم می آورد. این، به معنای بهبود روش‌ ها و ابزارهای انتقال محتواست که با ادامه رشد تصاعدی مجموعه دیجیتال، اهمیت بیشتری نیز پیدا می‌ کند.

-        حداکثر استفاده از محتوا

ترویج خلاقیت و ساخت مجموعه هایی از میراث فرهنگی، مستلزم حمایت از حقوق مالکیت معنوی پدیدآورندگان است. در عین احترام به حقوق پدیدآورندگان، خواسته‌ های اهداکنندگان و سایر مسئولیت ‌های قانونی و اخلاقی راه‌حل ‌های خلاقانه ‌ای برای کاهش موانع موجود در این مسیر، مورد بررسی قرار می گیرند. در واقع بر اساس استراتژی دیجیتال سازی، وضعیت حقوقی برخی از اقلام و مجموعه ها انتشار می یابند که خود زمینه ای را برای استفاده کنندگان از این مطالب فراهم می آورد. همچنین تلاش می شود تا این اطلاعات توسط ماشین قابل خواندن بوده و در عین حال با شرایط هر یک از منابع، هماهنگ باشد. باید این نکته را در نظر داشت که ارزیابی مسائل مستلزم کار دقیق توسط کارشناسان است. برنامه دیجیتالی کردن سوابق حق مولف، همچنین باعث تسهیل ارتباط کاربران با دارندگان این حقوق نیز می شود.

در این پروژه همچنین، توانایی کتابخانه برای فراهم کردن دسترسی امن به منابع دیجیتالی دارای حقوق محدود، از جمله مجموعه مجلات الکترونیکی و یا فایل های دیجیتال دستنوشته ها افزایش می یابد. به‌علاوه، سیستم ‌هایی طراحی می شوند که به کاربران بر اساس نقش آنها (به عنوان مثال، کاربر کنگره، کارمند یا محقق) و موقعیت مکانی داخل یا خارج از سایت، حداکثر دسترسی مجاز به محتوا را می دهد. این کار ضمن آن که با احراز هویت کاربر همراه است، حفاظت از حریم خصوصی و محرمانه بودن کاربر را نیز در نظر دارد.

-        حمایت از روش های نوظهور تحقیق

در حال حاضر دسترسی ماشین‌خوان به 25 میلیون ابرداده و متن 13 میلیون صفحه روزنامه دیجیتالی شده از طریق وب سایت کتابخانه برقرار است. این مهم، به محققان، هنرمندان وسایرین اجازه می دهد تا از مجموعه به روش های خلاقانه از جمله تجزیه و تحلیل محتوا و ایجاد آثار هنری دیجیتال استفاده کنند.

همچنین با به ‌روزرسانی مجموعه ها، تکرارپذیری تحقیقات امکان‌پذیر می شود. به علاوه ابزارهایی برای تجزیه و تحلیل داده ‌های غیرمصرفی محتوا نیز مورد بررسی قرار خواهند گرفت، برای مثال مکانیسم‌ هایی برای تجزیه و تحلیل میانگین طول جملات نویسندگان مختلف ارائه می شود.

2-   ارتباط

کتابخانه کنگره حجم باورنکردنی از محتوا، برنامه ها و خدمات را ارائه می نماید. این کتابخانه همچنین در تلاش است تا با در دسترس قرار دادن این خدمات و محتوا برای همه، با کاربران بیشتری ارتباط برقرار کند.

-        ایجاد یک رابطه مادام العمر با هر بازدید

در سال 2018، 114 میلیون بازدید از وب سایت های کتابخانه کنگره گزارش شد. برخی از این بازدیدکنندگان برای دریافت اطلاعات و برخی دیگر برای استفاده از مجموعه های آنلاین بودند. با طراحی کاربر محور (کاربرپسند) وب سایت که همه بازدیدکنندگان را به کاوش عمیق تر مجموعه ها، خدمات، انتشارات و تجربیات سوق می دهد، راه حلی برای عمیق تر شدن رابطه بین ازدیدکنندگان و کتابخانه ایجاد می شود؛ چرا که توانایی برقراری ارتباط عمیق تر با کاربران به شدت به قدرت رابط کاربر بستگی دارد. این مهم، با تجزیه و تحلیل تجربه کاربران امکانپذیر است. همچنین با ایجاد دسترسی به خدمات دیجیتال برای همه افراد از جمله افراد دارای معلولیت جسمی و نیز برای جوامعی که دسترسی به اینترنت کم سرعت دارند، رابطه مادام العمر بهتر تحقق می یابد.

-        رساندن کتابخانه به کاربران

بسیاری از کاربران دیجیتال کتابخانه برای کشف محتوا مستقیماً به وب سایت کتابخانه مراجعه می کنند. برای اینکه افراد بیشتری در معرض محتوا و خدمات کتابخانه قرار گیرند، با در دسترس قرار دادن بیشتر مطالب در سایر وب ‌سایت ‌ها، محتوای دیجیتال بیشتری برای کاربران ایجاد می شود. ساختار اطلاعات کتابخانه به گونه‌ای است که قابل خواندن توسط ماشین بوده و بالتبع منبع کتابخانه در مکان‌ های بیشتر و برای طیف وسیع ‌تری از کاربران قابل دسترس است. کتابخانه در تلاش است تا با این روش و نیز ایجاد شراکت استراتژیک با کسانی که می توانند دسترسی به سایر پلتفرم ها را گسترش دهند، خدمات خود را افزایش دهد.

از طرفی، از جمله مهم ترین گنجینه های کتابخانه، دانش و خرد کارکنان است. کارکنان، توانمند مجهز به ابزارها و مسیرهایی هستند که اشتراک‌ گذاری داستان ‌ها، استاندارد ها، تخصص و داده ‌ها را با گسترده‌ ترین مخاطبان ممکن می سازد؛ آنها در رسانه ‌های اجتماعی حضور دارند تا از این طریق نیز امکان گفتگو با کاربران و وبلاگ ‌ها را فراهم آورده و در اشتراک گذاری منابع مثمر ثمر باشند.

-        خوش آمد گویی به صدای دیگران

کتابخانه از دانش و مهارتی که دیگران مایلند به اشتراک بگذارند استقبال می کند. پروژه دیجیتال سازی به کمک فن‌ آوری‌ های جدید، پتانسیل زیادی را برای گسترش روش ‌هایی که افراد می ‌توانند صدای خود را در مجموعه ‌های کتابخانه مشارکت دهند، ارائه می‌ دهد. وب و رسانه های اجتماعی افراد بیشتری را قادر می سازد تا تجربیات خود را به اشتراک بگذارند و با هدایت خط مشی های توسعه مجموعه، این اطمینان حاصل می شود که مجموعه کتابخانه دارای تنوع صداها است.

-        ایجاد عزم حرکت در جوامع

کتابخانه کنگره از موفقیت همکاران و همتایان خود در سازمان‌ های دیگر، از جمله مؤسسات میراث فرهنگی الهام می گیرد. نقطه قوت سنتی کتابخانه‌ ها تمایل به همکاری است: با همکاری می ‌توان با هم به چیزی رسید که به تنهایی نمی ‌توان انجام داد. این نهاد ضمن مشارکت با سازمان‌ ها و تعاونی ‌های حرفه ‌ای که امکان اشتراک گذاری تجربیات را فراهم می کنند بر این باور است که شرکای در حال توسعه در صنعت می توانند کتابخانه را با حوزه های جدید تخصص و منابع مرتبط سازند.

3-   سرمایه گذاری برای آینده

کتابخانه کنگره به حفظ دانش و خلاقیت نسل‌ های گذشته، خدمت به کاربران کنونی و نگاه کردن به نیازهای آینده توجه ویژه دارد. در این راستا، به حفظ مجموعه‌ های دیجیتالی، حفاظت از محتوا و ابرداده‌ها و نیز اطمینان از قابلیت استفاده از آنچه در طول زمان در دسترس قرار می گیرد توجه زیادی می شود. در این زمینه، علاوه بر سرمایه گذاری های مستمر با کمک فناوری های جدید، فرهنگ یادگیری دائمی و ظرفیت نوآوری، پرورش و افزایش می یابد.

-        ترویج فرهنگ نوآوری

فرهنگ نوآوری با توانمندسازی کارکنان که در طیف وسیعی از زمینه‌ های موضوعی دارای تخصص هستند، پرورش می یابد. سرمایه گذاری در زمینه فناوری دیجیتال، موجب تقویت تخصص کارکنان و در نتیجه تاثیر بیشتر کتابخانه بر جامعه می شود. در واقع از این طریق کارکنان زمان بیشتری برای تمرکز بر کار فکری خود به جای مراحل رویه ای و روزمره دارند. برای مثال، ثبت کپی رایت یا پردازش مجموعه ‌ها ممکن است از طریق استفاده از فناوری‌ های نوظهور مانند فرآیند زبان طبیعی و یادگیری ماشین ساده‌تر شود. این نوع فناوری ‌های نوظهور می ‌توانند مبنایی برای ابزار های نسل بعدی برای کمک به کشف بیشتر و کاهش زمان مورد نیاز برای انجام تحقیق و تحلیل فراهم کنند.

-        تضمین دسترسی پایدار به محتوا

برنامه های آینده مستلزم حفاظت از مجموعه و فراداده ها و نیز مدیریت محتوای دیجیتال است. رسانه های دیجیتال درست مانند مواد فیزیکی در معرض تخریب قرار دارند و حفظ کاربرد فایل های کامپیوتری قدیمی تر به تخصص فنی و آموزش نیاز دارد. از طریق پروژه دیجیتال سازی، کتابخانه از این موضوع که اقلام دیجیتالی در مجموعه، دارای زنجیره نگهداری ایمن بوده و انتقال محتوا و روزآمدسازی اشیاء بین رسانه های مختلف به درستی انجام می گیرد، اطمینان حاصل می کند. یکی از فعالیت ها در زمینه ارتقاء قابلیت استفاده مداوم از فایل ‌ها ، بررسی روش ‌های شبیه ‌سازی و مهاجرت (فایل ها) با بهره گیری از پیشرفت فناوری است.

-        رشد کردن در جهت افق آینده

در عین برنامه ریزی برای آینده، توجه به نوآوری ها که چالش ها و فرصت های آینده را به تصویر می کشند نیز با اهمیت است. ابزارهای جدیدتر، مانند پردازش زبان طبیعی و یادگیری ماشینی، در حال حاضر نحوه زندگی و کار را دستخوش تغییر کرده اند. اهداف و اولویت‌های ارائه ‌شده در استراتژی دیجیتال مبتنی بر ابتکارات دیجیتال گذشته است که حرکت آینده نگر را نیز در بر می‌گیرد. از این سند ( استراتژی دیجیتال سازی) به‌عنوان ابزاری برای به اشتراک گذاشتن تخصص ها، تعامل و ارتباط با افراد بیشتر و توانمندسازی کارکنان در مواجهه با آینده دیجیتالی و اطلاع ‌رسانی از یک منبع جهانی و پایدار دانش و خلاقیت بهره برداری می شود.

منبع:

Library of congress (2019). Digital strategy: The FY2019-2023 Digital Strategic Plan of the Library of Congress. Available: https://www.loc.gov/static/portals/digital-strategy/documents/Library-of-Congress-Digital-Strategy-v1.1.2.pdf

 

---

[1] - open the treasure chest

[2] - connect

[3] - invest in our future