معرفی کتاب فساد دانشگاهی: گونه شناسی، روش سنجش، علل، پی آمدها و راهبردهای مبارزه با آن همراه با یافته های پیمایش فساد دانشگاهی
شیوا رضایی، کارشناس سازمان اسناد و کتابخانه ملی مرکز فارس/ دبیر انجمن کتابداری و اطلاع رسانی ایران، شاخه منطقه جنوب کشور
نویسنده: داوود حسینی‌هاشم‌زاده
عنوان: فساد دانشگاهی: گونه‌شناسی، روش سنجش، علل، پیآمدها و راهبردهای مبارزه با آن همراه با یافته‌های پیمایش فساد دانشگاهی
مشخصات نشر: تهران : آگاه، ۱۳۹۸.
مشخصات ظاهری: ۲۸۸ ص.: مصور، جدول
شابک: 9-427-416-964-978
نویسنده خود در پیشگفتار درباره این کتاب می‌نویسد: کتابی که پیش رو دارید برآمده از ربع قرن تجربه‌ی زیسته و ادراکاتم، در نظام دانشگاهی است. در بیش از ربع قرنی که در دانشگاه زیسته‌ام، در کسوت یک کارمند، دانشجوی مقاطع مختلف، یک مدیر، پژوهش‌گر و مدرس... در حوزه‌های مختلف و واحدهای ستادی و دانشکده‌های مختلفی کار کرده‌ام و نقش‌های مختلفی را عهده‌دار بوده‌ام که این همه به من امکان فهم عمیق‌تر و دقیق‌تری از مسائل نظام دانشگاهی را داده است. از سوی دیگر بیش از یک دهه مطالعه‌ی تخصصی در حوزه‌ی فساد و نگارش چند کتاب و مقاله در این زمینه، امکان نگاه انتقادی به نظام دانشگاهی از زاویه‌ی مسئله‌ی فساد را فراهم آورد، به ویژه این که به عنوان یک قربانی فساد باتجربه‌ی زیسته‌ی فراوان، مسئله را درونی نیز کرده ام.
"دانشگاه و نهاد علم"، یکی از نهادهای اصلی است که خروجی‌اش می‌تواند منجر به توسعه، اصلاح جامعه و مبارزه با فساد شود. بنابراین یکی از کارکردهای اصلی و اساسی این نهاد ارائه‌ی الگوی تعامل سالم و سازنده میان اعضای جامعه، تربیت آینده سازان کشور مبتنی بر آموزه های اخلاقی و سلامت، و حساس کردن آن ها نسبت به پدیده‌ی فساد و مبارزه با فساد است. اما وقتی دانشگاه‌ها به فساد مبتلا شده‌اند و فساد در آن‌ها رو به گسترش است، سخن نگفتن در این باب، بسیار غیرمسئولانه خواهد بود. در یکی-دو دهه‌ی اخیر به دلایلی که در فصل پنجم مورد بحث قرار داده‌ام، روند فساد در دانشگاه‌ها رو به فزونی نهاده است.»
کتاب در 5 فصل تنظیم یافته است:
فصل اول به مفهوم فساد و نیز انواع مصادیق آن اختصاص دارد. تعاریف پایه ای فساد، ساختار فساد در سطح کلان، فساد آکادمیک ومهم‌ترین انواع آن، سلامت آکادمیک و ... مباحث مطرح شده در این فصل است.
فصل دوم به " بررسی وضعیت فساد و فساد دانشگاهی در ایران" پرداخته شده است. مطالب اصلی فصل در 4 قسمت تنظیم یافته است. ۱. وضعیت فساد در ایران (یافته های بین‌المللی) ۲. وضعیت فساد در ایران (نگاهی به یافته های برخی از مطالعات ایرانی) ۳. ادراک از فساد در آموزش عالی (یافته‌های جهانی) ۴. ادراک از فساد در آموزش عالی / دانشگاههای ایران (نگاهی به یافته های برخی از مطالعات داخلی). این فصل همچنین شامل یک پیوست است که در آن نتایج پژوهش حاصل از وضعیت فساد در دانشگاههای تهران، علوم پزشکی تهران، تربیت مدرس، امیرکبیر، علم و صنعت، دانشگاه آزاد واحد جنوب و مرکز را مطرح کرده است.
در فصل سوم "گونه شناسی فساد در آموزش عالی" مورد بررسی قرار گرفته است. در این فصل گونه شناسی نوینی از فساد در آموزش عالی در ایران در سه قالب: تعامل فاسد میان کنش‌گران دانشگاهی، شامل استاد، دانشجو، مدیر و کارمند، تعامل نهادی فاسد و فساد در تولیدات علمی و تطبیق این مصادیق با گونه‌شناسی‌های فساد مورد بحث قرار گرفته است. در ادامه بیش از ۲۰۰ مصداق ارائه‌شده از فساد آکادمیک در این فصل ارائه شده است.
عنوان فصل چهارم «پیشنهاد مدل و روشی چندبُعدی برای سنجش فساد در آموزش عالی» است. در این فصل علاوه بر ابزارها و شاخص‌های مختلف سنجش فساد، به تشریح مدل سنجش و روش پیشنهادی برای سنجش فساد دانشگاهی پرداخته شده است.
فصل پنجم «زمینه ها، علل، پیآمدها و راهبردهای مبارزه با فساد دانشگاهی» را مورد بحث قرار داده است. مطالب این فصل بر اساس یافته‌های چند پژوهش، علل و عوامل فساد در آموزش عالی در سطح کلان، میانه و خرد از منظرهای مختلف حقوقی، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و .... ، پیامده های آن و 12 راهبرد مبارزه از جمله اقدامات سیاسی، اقدامات قانون و قضایی و اقدامات بازرسی و نظارتی، ارائه شده است.
