شکیلا اکبری، کارشناسی علوم اجتماعی گرایش برنامه ریزی اجتماعی دانشگاه شیراز
بدون تردید کتاب از جمله قدیمیترین وسایل ارتباطی، مظهر اندیشهورزی و خرد آدمی بهشمار میآید. کتاب از مهمترین ابزار اطلاعرسانی است و ارزش تاریخی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی آن بر کسی پوشیده نیست.
با توجه به اهمیت کتاب و فرهنگ کتابخوانی در جامعهمان و ضرورت پرداختن به این موضوع و سرمایهگذاری در بخش فرهنگی نمایشگاه کتاب بهترین محل برای تبلور بازار بزرگ دانش انسان است و مرکزی برای تبادل اندیشه و غنی شدن سبد فرهنگی خانوادهی ایرانی و راه رونق اقتصادی در بخش فرهنگی و ادبی بهحساب میآید.
برگزاری نمایشگاه کتاب به صورت استانی فرصت ویژهای برای دوستداران کتاب دور از پایتخت فراهم میکند تا بتوانند کتاب مورد علاقه خود را تهیه کنند و از فرصت حضور در نمایشگاه کتاب به مثابه عرضه کنندهی کالای فرهنگی برخوردار شوند.
هفدهمین نمایشگاه کتاب شیراز در آذرماه سال گذشته در مدت کمتر از ده روز در محل نمایشگاههای دائمی شهر شیراز در شهرک گلستان برگزار شد.
به منظور ارتقاء سطح خدمات بن کتاب در سال گذشته مبلغ یک میلیارد و پانصد میلیون تومان به این امر اختصصاص داده شد و ساعات کاری نمایشگاه در روزهای تعطیل افزایش پیدا کرد. نظارت سیستماتیک بر روند ثبت نام ناشران برای حضور در نمایشگاه به منظور جلوگیری از ورود کتاب قاچاق به بازار نشر صورت گرفت.
به گفتهی معاون فرهنگی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی این نمایشگاه به طور همزمان با پنجمین دوره از نمایشگاه رسانههای دیجیتال استان فارس برگزار شد، حدود 700 ناشر برای حضور در این نمایشگاه ثبت نام کردند و به دوستداران کتاب تخفیفهای 20 درصدی ارائه دادند. در آخرین نمایشگاه کتاب شیراز سالنهای ویژهی معرفی آثارجدید نویسندگان و محلی برای استراحت بازدیدکنندگان فراهم شده بود.
در آماری دیگر، 881 ناشر و نمایندگی، 30 کتابفروشی، 30 ناشر استانی، 45 مرکز فروش متمرکز، 223 ناشر نمایندگی، 63 ناشر مستقل در 5 سالن و 800 غرفه به ارائه خدمات فرهنگی مشغول بودند. این ارقام نسبت به دورهی شانزدهم نمایشگاه کتاب شیراز افزایش قابل توجهی داشته است با این حال از نظر کیفی نیز میتوان از نحوهی برگزاری نمایشگاه کتاب شیراز اظهار رضایت کرد و با خاطری آسوده از غنیتر شدن سبد فرهنگی خانوادهی ایرانی سخن گفت؟
عضویت شیراز به عنوان شهر خلاق ادبی در شبکهی شهری یونسکو و تلاشهای فراوان برای حفظ و تثبیت این جایگاه در فضای جهانی اهمیت ویژهای به بررسی ابعاد و کیفیت برگزاری نمایشگاه کتاب به عنوان یکی از شاخصهای شهر خلاق ادبی در راه پیشرفت و توسعهی فرهنگی داده است.
با توجه به ظرفیت فرهنگی و ادبی شهر شیراز و توانمندی بهرهبرداری اقتصادی از این ظرفیت در گردشگری فرهنگی و مطرح شدن شناخته شدن شیراز به عنوان شهر خلاق ادبی انتظار میرود کاستیهای این نمایشگاه برطرف و تلاشی هدفمند در جهت استفاده از محیط شهری برای جذب و پرورش استعدادها در ابعاد اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در جهت ملی و فراملی صورت گیرد.
از جمله مواردی که میتواند بر استقبال یا عدم استقبال از نمایشگاه کتاب شیراز تأثیر بگذارد موقعیت مکانی محل برگزاری این نمایشگاه و فاصله از مراکز اصلی شهر میباشد. با اینکه در سالیان گذشته تلاشهایی در جهت هماهنگی با سازمان اتوبوسرانی جهت فراهم آوردن دسترسی آسان شهروندان به حمل و نقل عمومی صورت گرفتهاست؛ به نظر میرسد ضعف خدمات رسانی در زمینهی حمل و نقل عمومی و فاصلهی مکانی، اولین و مهمترین ضعف برگزاری این رویداد هر سالهی فرهنگی است.
قطع موقت باجههای خودپرداز در محل برگزاری نمایشگاه و سرعت پایین سرویس دهی آنلاین برای دریافت بن کتاب از دیگر دلایل مهم تمایل کمتر شهروندان به حضور در نمایشگاه کتاب میباشد.
نبود علائم راهنمایی مطلوب جهت مسیریابی در نمایشگاه و زمان برگزاری آن که با بیثباتی جوی و آب و هوایی در شیراز همراه است هم میتواند بازار کتاب را کم رونقتر از قبل کند.
از جمله رویدادهای مهم همزمان با برگزاری نمایشگاه کتاب در پاییز شیراز، برگزاری طرح پاییزهی کتاب است که طبق آن دهها کتابفروشی در شهر شیراز و شهرستانهای استان به ارائه تخفیف میپردازند و این امر توجه بسیاری را به کتابفروشیهای سطح شهر جلب میکند.
همچنین انتظار میرود نمایشگاه کتاب از ورطهی تکرار در ارائهی کتابها خارج شده و به نشر و معرفی کتبی بپردازد که بیرون از فضای نمایشگاهی کمتر در دسترس علاقهمندان خواهد بود.
منابع
- اکبری مطلق، مصطفی (1392). شهر خلاق، مبانی نظری، مفاهیم و تجارب جهانی: همایش ملی معماری پایدار و توسعه شهری.
- ایزدی، پگاه (1395). شیراز شهرخلاق ادبی، بازشناسی ضرورتها و مولفهها.
- بیات، ناصر و اسدی، علیرضا (1396). چالشها و رهیافتهای توسعهی گردشگری ادبی. جامعهپژوهی فرهنگی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی سال8، شماره1.
- شفیعیان، ارمغان (1395). پایاننامه کارشناسی ارشد: بررسی پتانسیلهای شهر شیراز برای گردشگری ادبی.