گفتگو با دکتر زهرا افتخاری مدیر کل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان فارس
با عرض سلام خدمت سرکار خانم دکتر افتخاری:
اینجانب اعظم ایزدی مربی مسئول کانون پرورش فکری شماره 1شیراز- حافظیه-جهت معرفی هرچه بهتر سازمان به عنوان یکی از قدیمی‌ترین فعالین حوزه کودک و نوجوان، به اطلاعات شما که مدیر کل کانون پرورش فکری کودکان ونوجوانان فارس هستید، نیاز دارم. ضمن سپاس از شما امید است تا بتوانم این کار را با پاسخ های کاملتان به نحو احسن انجام دهم.
ایزدی: ادبیات کودک چیست ؟
افتخاری: ادبیات کودک مجموعه‌ای از شعرها ؛ قصه‌ها ، داستان‌ها و نمایش‌هاست که با شیوه‌ای هنرمندانه و در سطح فهم کودک در قالب‌هایی که کودکان را به وجد می‌آورد و امکان برقراری ارتباط آنان با متن را فراهم می‌کند به کودکان ارائه می‌شود . آنچه که در شعرها و قصه‌ها و ... بیان می‌شود به نوعی کمک به رشد اجتماعی و عاطفی کودک است که او در لابلای همین افسانه‌ها با خیال پردازی‌های شاعرانه و رویاپردازی همچنین جایگزین کردن خود به جای شخصیت‌های داستان‌ها و قصه‌های کودکانه زندگی‌های تازه‌ای را تجربه می‌کند .
ایزدی: نقش و جایگاه ادبیات کودک در دنیای امروز ؟
افتخاری: بدیهی است ادبیات کودک در دنیای امروز از جایگاه ویژه و متمایزی برخوردار است که باید از آن دفاع کرد اما این موضوع که دنیای امروز تا چه میزان به اهمیت این موضوع پی‌برده و چقدر در راه اعتلای آن کوشیده جای تامل دارد . می‌دانیم که با کودک باید با زبان او سخن گفت و در بحت از ادبیات نوشتاری و تصویری هم باید به گونه‌ای عمل شود، که نیاز کودکان به این مهم جواب داده شود . ادبیات کودک به یادگیری می‌انجامد به ویژه اگر این یادگیری با تجربه کودک پیوند بخورد نقش موثرتری را در رشد وی ایفا می‌کند . روحیه پرسش‌گری کودکان در مواجهه با رویدادهای مختلف باعث می‌شود تا کودکان برای آن رویداد داستان‌سرایی کنند . نکته قابل توجه این است که مرز بین ادبیات کودک و بزرگسال باید به درستی و وضوح مشخص باشد و نویسندگان و شاعران تلاش کنند تا نه تنها کودکانه بلکه برای کودک بنویسند .
ایزدی: کانون تا چه حدی توانسته در اعتلای ادبیات کودک مؤثر باشد در زمان گذشته و حال ؟
افتخاری: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان از همان سال‌های آغاز تاسیس تا کنون با ارائه فعالیت ادبی ، نوشتن خلاق ، و کارگاه‌های شعر و داستان نویسی به اهمیت ادبیات کودک پی برده و تلاش کرده تا دین خود را در این زمینه به کودکان و نوجوانان ادا کند . در حال حاضر نیز مراکز فرهنگی هنری کانون در سراسر کشور با بهره‌گیری از مربیان متخصص به حوزه ادبیات کودک نگاه ویژه داشته و این فعالیت را اجرا می‌کنند. در فعالیت ادبی در کانون ، کودکان و نوجوانان با نوشتن آشنا می‌شوند و شیوه‌های خلاق نوشتن را فرا می‌گیرند.
ایزدی: چرا ادبیات کودک به سمت دانشگاهی شدن رفته و این چقدر مؤثر است ؟
افتخاری: توجه به رشد تخیل در کودکان منشا باروری ذهن وی در بزرگسالی است و شاید همین موضوع باعث شده تا ضرورت تاسیس رشته‌ای دانشگاهی به نام ادبیات کودک بیش از پیش احساس شود . اما در این میان آنچه مهم است این که برای موثر بودن این اقدام لازم است با شیوه‌های روزآمد و کاربردی ادبیات کودک را به علاقمندان و دانشجویان شناساند به گونه ای که پس از فارغ التحصیلی بتواند فرق بین ادبیات کودک وبزرگسال را به خوبی تشخیص داده و در این راه راهنمای خوبی برای علاقمندان و خود کودکان باشد .این که بزرگسال از نگاه خودش برای کودک بنویسد، ادبیات کودک نیست بلکه باید در دنیای کودکی غرق شود، از نگاه کودک ببیند و احساس کودکانه را در آثارش منتقل کند، تا مخاطب کودک با این اثر ارتباط برقرار کند و به اطمینان برسد که اثر برای او نگاشته شده و از خواندن و تکرارش لذت ببرد . و این مهم اتفاق نمی افتد مگر با تغییر در نگاه به کودک و دنیای کودکی .
ایزدی: مهمترین ویژگی ادبیات کودک از نگاه شما چیست ؟
افتخاری: شکوفایی قوه خیال و کمک به تفکر، کمک به تفکر منطقی، حل مساله و تفکر خلاق.
ایزدی: برنامه‌های پیش روی کانون فارس
افتخاری: کانون در زمینه ادبیات کودک فعالیت‌های زیادی داشته و دارد. برگزاری برنامه دو پنجره که در این نشست نویسنده و کودک و نوجوان در کنار هم قرار می‌گیرند و به خوانش اثر نویسنده و نقد و بررسی می پردازند. همچنین کودکان و نوجوانان صاحب اثر، نوشته های خود را برای نویسنده و سایر دوستانشان قرائت می‌کنند تا نقد شود. برگزاری کارگاه‌های ادبی شعر و داستان، برگزاری انجمن ادبی سروناز و جشن امضای کتاب از دیگر برنامه‌های کانون در این زمینه است. هم چنین کانون با دانشگاه ادبیات کودک همکاری مستمر دارد.
ایزدی: با سپاس از شما که وقتتان را در اختیارم گذاشتید و با حوصله به سؤال‌ها پاسخ گفتید؛ همچنین آرزوی موفقیت برای کانون و کانونیان دارم که همواره دغدغه شان، کودک ونوجوان است.
